We willen de beste keuzes maken voor onszelf en ons gezin als het gaat om voeding, maar hoe komen we te weten wat de beste keuze is? En wat als we het milieu willen beschermen, en duurzaamheid voorop willen stellen, hoe kan je dat doen aan de hand van je inkopen?  

Is de juiste keuze voor de planeet ook de beste keuze voor ons met oog op onze gezondheid? 

Als we het over vis en zeevruchten hebben, komen er meestal twee punten van aandacht aan bod met betrekking tot het verschil tussen gekweekte vis en wild gevangen vis: 

• De voedingswaarde, 

• De impact op het milieu. 

De voedingswaarde 

We weten dat de consumptie van vis, schaal- en schelpdieren over het algemeen een goede keuze is als het gaat om onze gezondheid. 

Vis en zeevruchten bevatten veel eiwit, vitamine D en mineralen zoals magnesium, kalium en ijzer. Vette vis, waaronder zalm, makreel en haring, is ook een goede bron van omega 3-vetzuren. Deze worden beschouwd als essentieel voor de menselijke groei en kunnen de gezondheid van het hart ondersteunen en ontstekingen in het lichaam verminderen. 

Zeevruchten bevatten ook omega 6-vetzuren. Dit is een andere essentiële groep vetzuren waarvan wordt aangenomen dat ze cholesterol verlagen en bloedsuiker helpen controleren. Net als omega 3-vetzuren kunnen we deze niet zelf produceren, dus we moeten ze binnenkrijgen via het voedsel dat we eten. 

Het gehalte aan voedingsstoffen is verschillend in wild gevangen en gekweekte vis. Als we bijvoorbeeld kijken naar zalm, dan biedt de gekweekte variant iets meer eiwit (23g in een vis van 113g) dan wild gevangen zalm (22g in een vis van 113g). Het tegenovergestelde geldt voor mineralen: wild gevangen zalm bevat meer calcium (39mg in wilde zalm tegenover 10mg in kweekzalm) en ijzer (1mg in wilde zalm tegenover 0,3mg in kweekzalm). 

Omega 3- en omega 6-vetzuren worden in beide zalmvarianten gevonden. Het gehalte varieert echter afhankelijk van de herkomst van de zalm.  

Hoe zit het met verontreinigingen? Moet ik me daar zorgen over maken? 

Onder de term “verontreiniging” valt alles wat in het water terecht is gekomen en daar niet hoort te zijn. Dit omvat pesticiden, kwik en andere metalen. De niveaus van vervuilende stoffen in onze waterwegen variëren aanzienlijk en zijn afhankelijk van een aantal factoren. 

Als vissen worden blootgesteld aan deze vervuilende stoffen, kunnen ze deze doorgeven aan de mensen die ze eten. Vissen die langere tijd in het water doorbrengen (d.w.z. langer leven) hebben meer kans om verontreinigingen te bevatten. Dit geldt vooral voor grotere vissen als hun dieet gebaseerd is op kleinere vissen die al blootgesteld kunnen zijn geweest aan vervuilende stoffen. 

Gekweekte vissen die als voedsel worden gebruikt, hebben meestal een korte levensduur. En omdat zij worden gevoerd door de kwekerij, bestaat hun voer niet uit kleinere vissen. Dit betekent dat ze minder risico lopen om blootgesteld te worden aan verontreinigingen, wat wederom het risico op verontreinigen voor ons mensen beperkt wanneer de vis op ons bord belandt. 

Hoe is de CO2e-voetafdruk van wild gevangen vis te vergelijken met die van gekweekte vis? 

De CO2e-voetafdruk wordt berekend als de totale hoeveelheid koolstofdioxide-equivalent (CO2e) broeikasgassen die vrijkomen per kilogram geproduceerd voedsel. 

Al het voedsel heeft een CO2e-voetafdruk, maar die voetafdruk varieert afhankelijk van hoe het dier is gekweekt of grootgebracht, wat het te eten heeft gekregen, hoe het is gevangen en de verpakking en het transport die nodig waren om het voedsel bij de consument te krijgen. 

De CO2e-uitstoot van gekweekte zalm wordt geschat op 5,1 kg CO2e per kilogram voedsel (vóór transport). Wild gevangen zalm genereert 4,9kg CO2e per kilogram. Ter vergelijking: een kilogram rundvlees zonder bot genereert tussen de 34 en 60 kg CO2e, afhankelijk van de bron van het rundvlees (d.w.z. melkvee of vleesvee). Het eten van vis en zeevruchten, ongeacht de herkomst, in plaats van rood vlees, is dus al een positieve keuze in de strijd om de CO2e-uitstoot te verminderen. 

Ontbossing door de productie van soja, een belangrijk ingrediënt in visvoer, drukt zwaar op de ecologische voetafdruk van kweekzalm. De ASC Feed Standard bestrijdt dit probleem door duurzame herkomst te verplichten en actief bij te dragen aan ontbossingsvrije ketens. 

Is er een sociale impact van de viskweek ten opzichte van wildvangst? 

De visindustrie is enorm groot en divers, waardoor het een uitdaging is om de sociale impact van wildvangst en het kweken van vis te vergelijken. Wat we wel weten is dat ongereguleerde industrieën broedplaatsen kunnen worden van slechte arbeidsomstandigheden en mensenrechtenschendingen. Dit is over het algemeen een groeiend punt van zorg binnen de visindustrie. 

Binnen de viskweek heeft de snelle groei van de industrie geleid tot een toename van slecht beheerde kwekerijen. Daarom is ASC opgericht; om ervoor te zorgen dat viskwekerijen op een verantwoordelijke en duurzame manier te werk gaan. Ons doel is om ervoor te zorgen dat viskwekerijen kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar betaalbaar eiwit, terwijl de sociale en milieu-impact tot een minimum worden beperkt. 

Het ASC-keurmerk op vis-, schaal- en schelpdierproducten laat zien dat ASC-gecertificeerde kwekers voldoen aan de strengste standaarden, die ook betrekking hebben op de behandeling van medewerkers. Een ASC-certificering vereist veilige werkomstandigheden, eerlijke lonen, redelijke werktijden en een zero-tolerantiebeleid voor kinderarbeid. 

ASC-gecertificeerde viskwekers gaan in gesprek met lokale gemeenschappen om ervoor te zorgen dat eventuele gevolgen voor de omgeving van de kwekerij worden besproken en geminimaliseerd. 

Vis met het ASC-keurmerk is met zorg en aandacht voor dier, mens en milieu gekweekt. 

Lees hier meer over hoe wij standaarden zetten voor het kweken van vis, schaal- en schelpdieren.