Mangroves

Mangrovebossen behoren tot de meest productieve ecosystemen ter wereld en zijn een van de meest efficiënte en belangrijke koolstofopslagplaatsen op de planeet. Ook de kweek van garnalen kan een grote bedreiging vormen voor mangroves. ASC heeft specifieke vereisten opgenomen in de ASC Garnalenstandaard om ervoor te zorgen dat deze habitat wordt behouden.

Wat zijn mangroves?

Mangroves zijn een verzameling bomen en struiken die groeien in kustgebieden in tropische en subtropische klimaten. Hun verstrengelde wortels groeien zowel boven als onder de grond en vormen dichte bossen die thuis zijn voor een enorme verscheidenheid aan planten en dieren.

Mangrovebossen behoren tot de meest productieve ecosystemen ter wereld en bieden voedselzekerheid, waardevolle houtproductie en bescherming tegen kusterosie. Ze zijn ook een van de meest efficiënte en belangrijke koolstofopslagplaatsen op de planeet.

Waar groeien mangroves?

Mangroves zijn halofyten. Dat betekent dat het zouttolerante planten zijn die groeien in water met een hoog zoutgehalte. Slechts twee procent van ‘s werelds planten zijn halofyten.

Ze groeien bijzonder goed in brak water, waar zout water en zoetwater samenkomen, en waar het sediment een hoog gehalte aan modder heeft. Ze kunnen ook overleven in gebieden waar zeewater sterk geconcentreerd is door verdamping.

Mangroves vind je terug in alle equatoriale regio’s van de wereld. De grootste populatie bevindt zich in Indonesië, waar mangrovebomen ongeveer 23.000 vierkante kilometer (14.000 vierkante mijl) bedekken.

Naarmate de gemiddelde mondiale temperaturen stijgen, breiden mangroves zich ook uit buiten de evenaar.

Waarom zijn mangroves zo belangrijk?

Volgens een studie uit 2011 in Nature Geoscience kunnen mangroves tot vier keer zoveel koolstof absorberen en opslaan in hun wortelstelsels als volwassen tropische regenwouden. Dat maakt hen essentieel voor de strijd tegen klimaatverandering en een enorm waardevolle natuurlijke hulpbron.

De onderwaterhabitat, gecreëerd door de wortels van de mangrove, biedt essentiële kraamkamers voor duizenden verschillende mariene soorten, waarvan velen bedreigd zijn. Soorten omvatten algen, sponzen, haaien, vissen, reptielen, schaaldieren zoals krabben en garnalen, en weekdieren. Interessant is dat wetenschappers schatten dat 80% van de mondiale visvangst direct of indirect afhankelijk is van mangrovebossen.

Veel soorten lokale en trekvogels gebruiken mangrovebomen als voedings- en broedplaatsen, en grotere dieren gebruiken deze habitats om hun prooi te vinden. Zo leven en jagen tijgers bijvoorbeeld in het Sundarbans mangrovebos te India.

De dicht verstrengelde wortels zijn zeer effectief in het vasthouden van sediment, zware metalen en andere verontreinigende stoffen. Ze zijn dus essentieel voor het behoud van waterkwaliteit. Ze creëren een natuurlijke barrière door golfenergie te verspreiden, wat kustlijnen beschermt tegen erosie en overstromingen, vooral in gebieden waar de zeespiegel stijgt. De ophoping van wortels helpt ook om aangrenzende koraalriffen en zeegrasbedden te beschermen tegen verstikking door sediment.

Mangroves zijn ook belangrijk voor lokale plattelandsgemeenschappen, waarvan de vissers en boeren vertrouwen op de natuurlijke omgeving voor voedsel, bouwmaterialen, brandstof en medicinale ingrediënten voor hun families.

Waarom moeten we ze beschermen?

Mangroves vertegenwoordigen minder dan 0,4% van ‘s werelds bos. Ze verdwijnen drie tot vijf keer sneller dan bossen zoals het Amazonenwoud.

Bedreigingen voor mangroves komen voort uit ongereguleerde kustontwikkelingen voor toerisme en huisvesting. Denk dan bijvoorbeeld aan garnalenkweek, houtkap voor hout en brandstof. Bovendien kunnen hele mangrove-ecosystemen worden aangetast als natuurlijke waterlopen worden vernietigd of vervuild, bijvoorbeeld door het gebruik van herbiciden of het wegwerpen van plastic.

Hoe helpt ASC?

Mangroves komen vaak voor in gebieden waar garnalen worden gekweekt. Daarom nam ASC in de Garnalenstandaard specifieke bepalingen op zodat mangroves beschermd en behouden worden. Hiermee wordt de perceptie dat de groeiende wereldwijde vraag naar garnalen een milieucrisis in enkele van ‘s werelds armste landen veroorzaakt omgekeerd.

Van bijzonder belang voor ASC zijn de mangrove-systemen in landen waaronder Vietnam, Ecuador, Indonesië, Honduras, Guatemala, Venezuela, Thailand, Mexico en India, waar ASC-gecertificeerde garnalenkwekerijen zich bevinden (2021).

Om het ecosysteem te beschermen, schrijft de Garnalenstandaard voor dat het kappen van mangrovebossen om ruimte te bieden voor een garnalenkwekerij verboden is. In sommige gevallen kan het herbeplanten van mangroves worden opgelegd als voorwaarde voor certificering. De impact op gebieden rond garnalenkwekerijen moet worden geminimaliseerd. Verder zijn er ook eisen met betrekking tot de verwijdering van plastic afval en het monitoren van de waterkwaliteit.

Belangrijk is dat werknemers worden getraind om bewustzijn van het behoud van ongerepte omgevingen te stimuleren. Een gezond mangrove-ecosysteem resulteert namelijk in een gezonder garnalenkwekerij én een gezond, verantwoord product voor de eindconsument.